โรคเข่าเสื่อม

ภาวะข้อเข่าเสื่อมเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงวัย ซึ่งเกิดขึ้นจากการที่กระดูกอ่อนผิวข้อบริเวณเข่าสูญเสียคุณสมบัติในการดูดซับแรงกระแทกและมีความยืดหยุ่นน้อยลง ร่วมกับกล้ามเนื้อต้นขาที่ไม่แข็งแรง ข้อเข่าจึงรับแรงกระแทกที่มากกว่าปกติ ทำให้กระดูกข้อต่อเกิดการเสียดสีกันขณะเคลื่อนไหวจนเกิดการสึกกร่อน ผิวข้อบางลง ไม่เรียบ ถ้าเกิดอาการเรื้อรัง กระดูกจะมีการซ่อมแซมตัวเองจนเกิดเป็นกระดูกงอกขรุขระขึ้นภายในข้อ ก็จะทำให้การเคลื่อนไหวติดขัด และอาจมีเสียงดังในข้อ ถ้าหากปล่อยไว้โดยไม่รักษาหรือได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ก็อาจเกิดอาการข้อเข่าอักเสบรุนแรง

อาการที่บ่งบอกถึงโรคข้อเข่าเสื่อม

1. ปวด เสียวข้อเข่า
2. อาการตึงขัดในข้อ มักพบหลังตื่นนอน อาการจะคงอยู่ไม่เกิน 30 นาที เคลื่อนไหวสักพักอาการจะดีขึ้น
3. มีเสียงกรอบแกรบในข้อเข่าเมื่อเคลื่อนไหว
4. พิสัยการเคลื่อนไหวลดลง
5. บางรายอาจมีข้อบวม
6. เมื่อเป็นระยะเวลานาน มักมีข้อผิดรูป

สาเหตุของข้อเข่าเสื่อม

• อายุที่มากขึ้นทำให้เกิดการเสื่อมสภาพของผิวกระดูกอ่อนตามวัย
• น้ำหนักตัวที่เกินจะเพิ่มแรงกระทำต่อข้อเข่า
• การใช้งาน ท่าทาง กิจกรรมที่กระตุ้นให้เข่าเสื่อมเร็วขึ้น เช่น การนั่งคุกเข่า นั่งพับเพียบ นั่งขัดสมาธิ การเดินขึ้น-ลงบันไดบ่อยๆ ทำให้มีแรงกดต่อข้อเข่ามาก นักกีฬาที่ต้องกระโดด กระแทกหรือบิดเข่า หรือนักวิ่งมาราทอนที่ต้องใช้เข่าติดต่อกันเป็นเวลานาน
• เคยประสบอุบัติเหตุที่เข่าโดยตรง เคยได้รับการผ่าตัดที่เข่า จะทำให้เป็นเข่าเสื่อมเร็วขึ้น

ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นข้อเข่าเสื่อม??

1.เมื่ออายุมากขึ้น มักพบในคนอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป
2. พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
3. น้ำหนักตัวมาก (BMI>23)
4. อุบัติเหตุบริเวณข้อเข่า
5. กล้ามเนื้อต้นขาไม่แข็งแรง
6. ผู้ใช้งานข้อเข่ามาก เช่น นั่งยอง คุกเข่าบ่อยๆ เป็นต้น
7. ผู้ที่มีปัญหาเรื่องข้ออักเสบอื่นๆ เช่น เกาต์ รูมาตอยด์

ผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เก๊าต์ ทำอย่างไรไม่ให้เข่าเสื่อม???

• หลีกเลี่ยงอิริยาบถที่มีแรงกดที่ข้อเข่า เช่น นั่งพับเพียบ คุกเข่า ขัดสมาธิ นั่งยองๆ นั่งเก้าอี้เตี้ย ไขว้ขา หรือการบิดหมุนเข่า , การขึ้น-ลงบันไดบ่อยๆโดยไม่จำเป็น , การยกหรือแบกของหนักๆ
• ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้มากเกินไป เพื่อลดแรงกดและแรงกระแทกที่ข้อเข่า
• หลีกเลี่ยงการเล่นกีฬาที่ต้องกระโดดหรือใช้ข้อเข่ามาก เช่น บาสเกตบอล การวิ่ง เทนนิส เป็นต้น
• ออกกำลังกายและบริการกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าอย่างสม่ำเสมอ โดยการออกกำลังกายที่แนะนำคือ การว่ายน้ำ และการปั่นจักรยาน

เราสามารถตรวจข้อเข่าเบื้องต้นทำได้ง่ายๆ เพื่อเช็คตัวเองก่อน มีอะไรบ้างเราไปดูกันเลยค่ะ

1. ลักษณะการเดิน เมื่อเป็นระดับที่รุนแรง จะมีลักษณะการเดินขาโก่ง และไม่กล้าลงน้ำหนักขาข้างที่ปวดได้เต็มที่
2. ข้อบวมหรือข้อผิดรูป เมื่อมีเข่าอักเสบเกิดขึ้นภายในข้อเข่า ทำให้หัวเข่าบวม และมีอุณหภูมิที่สูงกว่าปกติ
3. กล้ามเนื้อลีบ กล้ามเนื้อหน้าขาข้างที่ปวดจะฝ่อลีบกว่าอีกขา
4. จุดกดเจ็บ มักจะมีจุดกดเจ็บบริเวณข้างในข้อเข่า หรือรอบๆข้อเข่า
5. พิสัยการเคลื่อนไหว จะเคลื่อนไหวได้ไม่เต็มช่วงการเคลื่อนไหว
6. มีเสียงดังกรอบแกรบในข้อเข่าเวลาเคลื่อนไหว

ถ้าเราปวดเข่าแล้วอยากรู้ว่าภายในข้อเข่าเราเสื่อม หรือทำไมข้อเข่าเรามีเสียงดังกรอบแกรบ สามารถมาให้คุณหมอทาง Rehab Care Clinic  จะใช้เครื่องอัลตราซาวน์วินิจฉัยเพื่อตรวจดูความผิดปกติ หรือ Ultrasound diagnosis เป็นเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มความสามารถ ความละเอียดในการวินิจฉัยโรค หาความผิดปกติของโรคในระบบกระดูก ข้อต่อ กล้ามเนื้อและเส้นประสาท มีความถูกต้องและแม่นยำสูง คนไข้เห็นภาพความผิดปกติจากเครื่องอัลตราซาวน์ทันที ทำให้สามารถเข้าใจโรคได้ดีขึ้น

เครื่องอัลตราซาวน์วินิจฉัยสามารถเห็นอะไรได้บ้าง ?

1. ความเสื่อมข้อเข่า 
2. กระดูกงอกบริเวณเข่า
3. การอักเสบในข้อเข่า 
4. ถุงน้ำหลังข้อพับเข่า 

ในปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม ให้หายขาดได้ เป้าหมายในการรักษา ในปัจจุบันจะเป็นการลดอาการปวดข้อเข่า

วิธีการรักษาทางการแพทย์

1. การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเทียม คือการฉีดของเหลวคล้ายเจล ที่เรียกว่ากรดไฮยาลูโรนิค แอซิด (Hyaluronic acid) จะถูกฉีดเข้าไปในข้อเข่า ทำหน้าที่เป็นสารหล่อลื่น ลดการเสียดสี และเป็นโช๊คอัพสําหรับลดแรงกระแทกขณะใช้งาน ทำให้อาการเจ็บ ขัดในข้อทุเลาลง

2. การรักษาทางกายภาพบำบัด ซึ่งจะให้ผลดีมากหากรักษาร่วมกับการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเทียมซึ่งจะช่วยลดอาการปวดโดย นักกายภาพบำบัดจะใช้เครื่องมือ Focus shockwave ยิงกระแทกบริเวณกล้ามเนื้อรอบเข่าเพื่อให้เกิดกระบวนการซ่อมแซมและลดปวด และยังช่วยลดอาการข้อเข่าอักเสบได้โดยไม่ต้องทานยา นักกายภาพบำบัดจะใช้เครื่อง high power laser ในการเติมพลังงานให้กับเซลล์ที่มีการระบม หรืออักเสบอยู่ ให้หายอักเสบได้กระตุ้นให้หายได้ไวขึ้น

คำแนะนำการลดอาการปวดข้อเข่า

1. สามารถใช้การประคบร้อน วันละ 30 นาทีเช้าและเย็น
2. การลดน้ำหนักตัว จะทำให้ข้อเข่าแบกรับ น้ำหนักลดลง การเสื่อมของข้อเข่าก็จะช้าลงด้วย
3. การใช้อุปกรณ์ที่ช่วยรองรับข้อเข่า เพื่อช่วยประคองข้อเข่า ป้องกันการบาดเจ็บได้
4. รับประทานอาหารเสริมที่ช่วยบำรุงกระดูก ข้อต่อให้แข็งแรงขึ้น

แต่หากปฏิบัติตัวตามข้างต้นแล้วไม่ดีขึ้น ไม่ควรปล่อยไว้นานนะคะ เข้ามาให้คุณหมอและนักกายภาพบำบัดดูแลให้ถูกวิธี อาการปวดจะหายไวขึ้นและไม่เป็นเรื้อรัง และที่สำคัญเพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสำหรับแต่ละบุคคลได้ค่ะ